Home Philanews 02-2021

Vrouwen winnen sinds 1921 stilaan terrein op de Belgische politieke kaart Sinds een eeuw kunnen Belgische vrouwen deelnemen aan de politiek. Het jaar 1921 was een eerste mijlpaal. Toen konden vrouwen voor het eerst stemmen en op de kieslijst staan bij de gemeenteraadsverkiezingen. Datzelfde jaar werd Marie Janson de eerste vrouwelijke gecoöpteerd senator. Deze gegraveerde uitgifte van bpost zet de twee historische gebeurtenissen in de kijker. Vrouwen in het politieke halfrond “Vrouwen hebben al een lange strijd moeten voeren in de politiek,” benadrukt Chantal Kesteloot, verantwoordelijke voor publieksge- schiedenis bij het CegeSoma (Rijksarchief). “In 1921 mochten ze voor het eerst stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Al moesten ze daarvoor wel aan morele criteria voldoen: prostituees en overspelige vrouwen kregen bijvoorbeeld geen stemrecht. Morele criteria die nooit op mannen werden toegepast. En hoewel meer dan de helft van de kiezers uit vrouwen bestond, was toch maar 1 procent van de effectief verkozenen een vrouw. De gemeenteraadsverkiezingen dienden als test: het duurde nog tot 1948 voor vrouwen ook voor het parlement mochten stemmen. Nu pas, 100 jaar later, hebben we in België een vrouwelijke voorzitter voor zowel de Kamer als de Senaat. En nog is de strijd niet gestreden: grote steden in België hebben nog altijd geen vrouwelijke burgemeesters.” Gegraveerde gelaatstrekken Hoewel de Janson-dynastie een belangrijke politieke familie was - met naast Marie ook haar zoon Paul-Henri Spaak en kleindochter Antoinette Spaak - is er zeer weinig beeldma- teriaal van terug te vinden. Het uiteindelijk gevonden zwart-witportret van Marie Janson vormde een dankbare basis voor graveerder Guillaume Broux. “Deze gravure vond ik de leukste uitdaging uit de hele collectie van 2021. Een portret is altijd moeilijk te graveren, al zijn de uitgesproken gelaatstrekken en rimpels van een oudere vrouw dankbaar. Het is veel moeilijker om een mooie gravure te maken van jonge mensen, dan van mensen die al wat geleefd hebben.” bpost designer Myriam Voz plaatste de gravure in een ovale vorm, een knipoog naar de portretten van weleer. Daarachter ziet u een foto van het parlement met vervaagde kleuren, om de aandacht op Marie Janson te houden. Zeldzaam sfeerbeeld Ook van de gemeenteraadsverkiezingen op 24 april 1921 werd slechts één foto teruggevonden met een vrouw die haar stem uitbracht. Myriam benadrukte deze historische dag met een scheur- kalenderblaadje. Deze gravure vormde een grotere uitdaging voor Guillaume, omdat er weinig details zichtbaar zijn op de foto. “De hand bij de stembus, het gezicht van de toezichthouder en het ornament op de vrouw haar hoed tekende ik er zelf bij. Voor de lambrisering op de achtergrond was het handig dat ik de zoon van een meubelmaker ben. De stapel papieren op tafel vergt heel wat ervaring om weer te geven. Het is voor mij belangrijker dat je de sfeer meekrijgt dan alle details.” Op de achtergrond van het blaadje ziet u waar in België vrouwen opkwamen en een aantal namen van vrouwe- lijke gemeenteraadslidkandidaten. De titel gaf Myriam weer in de stijl van de kranten van toen. Gelimiteerde postzegeluitgifte 9 1921: VROUWEN ZETTEN ZICH OP DE BELGISCHE POLITIEKE KAART 6

RkJQdWJsaXNoZXIy ODM0ODQ=