Home Philanews 03-2020

© Shutterstock DE STILTE VAN ALZHEIMER bpost klopte bij Heike aan door haar engagement bij Postkantoor 00/00/00, een organisatie voor brieven van en naar overleden mensen. De briefschrijver krijgt een antwoord vanuit het postkantoor in de vorm van een hertekening of illustra- tie. Heike is er al een paar jaar één van de vaste illustratoren: “Ik was blij verrast toen bpost me vroeg een nieuwe postzegel te ontwerpen. Ik heb een zwak voor handge- schreven brieven en kaartjes.” Symboliek troef Heike heeft zich voor het ontwerp geïn- spireerd op de leefwereld van mensen met de ziekte van Alzheimer. “Ik heb me eerst zoveel mogelijk proberen te verdiepen in hoe patiënten de wereld anders zien en beleven. De twee centrale personages op de voorgrond tonen een oudere man met de ziekte, met ernaast een witte figuur die je op verschillende manieren kan interpre- teren. Het kan zowel een liefdevol klein- kind, een verzorger als een herinnering uit het verleden voorstellen.” De man met Alzheimer heeft Heike met opzet vaag uitgewerkt: “De ziekte ver- vaagt je persoonlijkheid en je herinnerin- gen. De zorgende persoon staat letterlijk en figuurlijk achter de dementerende man. Ze kijkt liefdevol maar tegelijk kijkt ze weg: ze moet stap voor stap afscheid nemen van de man die ze kende.” Naar de achtergrond was het iets langer zoeken. “Ik ben gekomen tot een schim- mig vlak met blauw-witte tinten, opnieuw een verwijzing naar de vertroebelende realiteit.” Heike wil haar symboliek niet opdringen. “Ik vind het belangrijk dat mensen hun eigen interpretatie en gevoel aan de postzegel kunnen geven.” Aangepast postzegelvel Ook op het postzegelvel heeft ze aan- dacht voor symboliek. “Ik werk vaak met bloemen en hun symbolische betekenis in mijn werk. Ik besloot het vergeet-me-niet- je te gebruiken als link naar dementie. Het geeft het geheel een poëtisch tegenge- wicht ten opzicht van het beeld op de postzegel. De bloem heeft een dubbele betekenis: ze legt de link tussen vergeten en liefde. Het fijne is dat ik pas achteraf ontdekte dat deze bloem ook het officiële symbool voor de ziekte van Alzheimer is.” Het perforatieschema ziet er minder strak uit dan gewoonlijk. De postzegels lijken alle richtingen uit te gaan. “Ook dat symboliseert het chaotischer worden van de werkelijkheid en de structuur die verdwijnt uit je leven. Een postzegel eruit halen, voelt als opnieuw een stukje van de puzzel die wegvalt.” Drie technieken gecombineerd Typisch voor Heikes werk is de combi- natie van druktechnieken in combinatie met schilderen en tekenen. “Ik begin mijn ontwerp net zoals hier vaak met de afdruk van een foto op papier. Een foto is per- manent en symboliseert de realiteit. Mijn eigen wereld plak ik eraan vast door het beeld te bewerken met verf en potlood. Potloodlijnen zijn heel fragiel: je kan ze op elk moment weer weggommen. Hiermee verwijs ik opnieuw naar de stilte van Alzheimer, want zo noem ik het liever.” Scherp en wazig tegelijk Alzheimer vervat in één beeld Gelimiteerde postzegeluitgifte 14 De ziekte van Alzheimer houdt zoveel in, dat het moeilijk in één beeld te vervatten is. Toch slaagde illustratrice Heike Sofia Villavicencio Rammeloo (33) erin voor deze bijzondere uitgifte. Ze koos voor een vervaagd, wazig beeld die foto, verf en potlood combineert. 10